Tuesday, October 12, 2021

पृथ्वी नारायण शाहले कीर्तिपुरेहरुको नाक काटेको हो भन्ने प्रमाण

 पृथ्वी नारायण शाहले कीर्तिपुरेहरुको नाक काटेको हो भन्ने प्रमाण


इतिहासकार बासुपासाले कीर्तिपुरेहरुको नाक काट्नुको कारण उहाँको “कीर्तिपुर” नामको पुस्तकमा यसरी उल्लेख गर्नु भएको छ


 

यसरी कीर्तिपुरको एउटै मान्छे र त्यो पनि स्वास्नीमान्छेले समेत विजयी गोरखाली माथि आक्रमण गरेको कुरा थाहा भएपछि गोरखाली राजा पृथ्वनारायण शाहलाई कीर्तिपुरे जनता माथि विश्वास भएन । उनलाई आगामी दिनहरुमा पनि कीर्तिपुरे कीर्तिपुरेहरुले गोरखालीलाई दुःख दिन्छन भन्ने लाग्यो । त्यसैले कीर्तिपुरका सबै युवक बुढाबुढी र काखका बच्चाबच्चीलाई समेत पछिसम्म चिन्न सजिलो होस भन्ने विचारले र पछिसम्म खतरा उत्पन्न नहोस् भन्ने हेतुले सबैको नाक काट्ने आदेश दिए । तर युद्धमा पटक पटक कीतिपुरे जनताको चोटले गर्दा क्रुद्ध भएका गोरखाली सैनिकहरुले सम्पूर्ण कीर्तिपुर बासिन्दाहरु प्रति रीस फेर्ने नियतले ओठ समेत काट्ने अभियान चलाए । यसको परिणाम स्वरुप युद्धमा बाँचेकाहरु मध्ये धेरैले आफ्नो परिवारका सदस्यहरु गुमाई सकेपछि गोरखाली सेनाको कुटाई पिटाई र पाता कसाईमा पर्नुका साथै नाक र ओठ पनि कटाउनु प¥यो, जसमा बूढाबूढी र काखका बच्चाबच्चीहरुको पनि नाक बाँकी रहेन ।



कीर्तिपुरको नाममा यतिसम्म अन्यायपूर्ण व्यवहार गरियो कि कीर्तिपुरमा जन्मेको एउटा जोगी काठमाडौंको सोह्र खुट्टे पाटिमा धुनि बालेर ध्यानमा बसेको अवस्थामा त्यसलाई समेत समाती लगेर गोरखाली सेनाले नाक काटे । त्यसरी काटेको नाकका टुक्राहरु थनकोटको चौरमा फ्याँकि दिए ।

कीर्तिपुरको युद्ध सकिएपछिको स्थिति कस्तो वीभत्स होला त रु आफ्ना छोरा छोरी गुमाएका बुढाबुढीहरु आफ्नो नाक समेत कटाई तप तप रगत चुहाउँदै कोलाहलसाथ रुँदै लट्ठी टेकेर आ–आफ्नो घरतिर फर्किरहेछन । अनि अर्कोतर्फ आ–आफ्ना लोग्नेलाई युद्धमा गुमाई आफ्ना र बच्चा बच्चीहरुको नाक गोरखाली सेनाहरुबाट कटाएर ती बच्चा बच्चीहरुको पीडाले छटपटाएर निस्केको आर्तनाद र क्रन्दनकासाथ एक हातले आफ्नो नाक छोपि अर्को हातले आफ्ना नानीहरुलाई काखिमा च्याप्दै आँसु झारेर घर घर फर्किरहेका आईमाईहरुको हृदय विदारक क्रन्दन १ कीर्तिपुर शहरको बाटोमा ओछ्याएका ढुङ्गाहरु मध्ये पराजीत कीर्तिपुरका बासिन्दाहरुको रगत नपरेको ढुङ्ग छँदै थिएन भने घर घरमा पस्ता दैलो दैलोमा पनि रगत नपरेको एउटा घर पनि थिएन ।



यसरी नाक काटेर लगी फ्याँकेको ठाउँमा हाल त्रिभुवन स्मारक स्थल बनाइएको छ । त्यस त्रिभुवन स्मारक स्थल भित्र श्री ५ त्रिभुवनको सालिकको बायाँको चउरमा नै कीर्तिपुरेहरुको नाकको थुप्रो लगाइएको थियो । आज पनि थानकोटेहरु त्यस ठाउँलाई न्हाय्द्वं ९नाकको थुप्रो० भन्दछन ।


No comments:

Post a Comment