थ्रेसहोल्ड

अंक ९४ ने. सं. ११३३ बछलाथ्व द्वादशी बुधवाः २०७० जेठ ८ गते बुधवार May 22, 2013

थ्रेसहोल्ड

सरब कुमार महर्जन

थ्रेसहोल्ड राख्नु पर्दछ वा पर्दैन । थ्रेस होल्ड राख्नु पर्दछ भन्ने पक्षमा नेपाली काङग्रेस, नेकपा एमाले लगायत अरू केही दलहरू छन् भने एमाओवादी लगायत केही साना दलहरू थ्रेसहोल्ड राख्नु नहुने पक्षमा देखिएका छन् । आखिर थे्रसहोल्ड  राख्ने र नराख्ने पक्ष र विपक्ष उभिएका दलहरूमा आ–आफना स्वार्थ रहेका छन् । 

सबभन्दा ठूला दल दावी गर्ने एमाओवादी र अरू साना दलहरूलाई थे्रसहोल्ड नभइ हुँदैन तर काङगे्रस एमालेलाई थे्रसहोल्ड राख्नै हुँदैन । यसमा केही भन्न मिल्ने र केही भन्न नमिल्ने कारणहरू पनि रहेका छन् जुन सबैलाई थाहा छ । यसको वास्तविक कारण त के होला भने द्रोस्रो संविधान सभामा सरकार र संविधान सभा आ(आफ्नो होल्डमा राख्नैका लागि हो । स(साना दलहरूलाई थ्रेसहोल्डको व्यवस्था गरेमा समानुपातिकतर्फ सभासद हुनमा समस्या हुने गर्दछ । थे्रसहोल्डमा कूल खसेको मतको एक प्रतिशत राखेमा पनि हिजो जुन ढंगले साना दलहरूको संविधान सभामा सहभागिता थिए त्यो सहभागितामा अंकूस लाग्ने भयो र एमाओवादीलाई सानादलहरूका सभासद धेरै भएन भने आफ्नो मोर्चा सानो हुने भयो । जसका कारण संविधान सभा र सरकारमा आफ्नो हैसियत कम्जोर हुन सक्छ । थ्रेसहोल्ड राख्न सकेमा नेपाली काँगे्रस र नेकपा एमालेलाई आफ्नो सिट संख्या बढाउन सकिन्छ र संविधान सभा र सरकारमा साना दलहरूलाई प्रयोग गरी सरकार कव्जा गर्ने खतराबाट बचिन्छ भन्ने नै होला । 

गत संविधान सभामा ६०१ को सभासदले जसरी आ(आफ्नो हैसियत देखाइ दिए त्यो राष्टूकै लागि घाँडो भयो । देश वर्बाद भयो, सभासद बदनाम भयो ठूलो धनराशीका नोक्सान भयो, सभासदको नाममा लुटियो, दलको नाउँमा लुटियो । जसका कारण नेपालको नाउँमा नेपालीको नाउँमा प्राप्त भएका खरवौं बजेटहरू स्वाहाँ भयो ।  आखिर नेपाली जनताले नयाँ संविधान विना विघटन पायो । त्यसैले पनि होला अव सभासद संख्या पनि घटाउने र थे्रसहोल्डको पनि व्यवस्था गर्न खोज्दा दलहरूबीच विवाद फेरि शुरु भएको छ । थे्रसहोल्डको व्यवस्था गर्ने चार राजनीतिक दलहरूबीच सहमति भएपछि साना दलहरूका कारण भनु वा एमाओवादी मोर्चालाई बहुमत बनाउन सहयागी नहुने भएको कारण देखेर होला । आजभोलि थे्रसहोल्ड राख्नु पर्दछ, थ्रेसहोल्ड राख्नु हुँदैन भन्ने विषयमा निर्वाचन पर धकेल्ने बहाना बन्न पनि सक्छ । 

लोकतन्त्रमा साना दलहरूको खास भूमिका हुँदैन र संविधान सभामा साना दलहरूको खासै भूमिका नहुने भएकोले थे्रसहोल्डको व्यवस्था गर्नु पर्दछ । साना दलहरूले लोकतन्त्रमा विशेष गरी एक दल एक सभासद र एक मन्त्री मागले देश बर्वाद भयो । जनताको मत जितेर आउन पनि थे्रसहोल्डको व्यवस्था गर्नु पर्दछ भनी थ्रेसहोल्ड पक्षधर वकालत गरिरहेका छन भने थे्रसहोल्ड राख्न हुँदैन किन कि संविधान सभामा सानादलहरूको पनि सहभागिता होस् । लोकतन्त्रमा साना दलहरूको पनि महत्वपूर्ण भूमिका दिनु पर्दछ । साना दलका नेताहरूलाई पनि संविधान बनाउन अवसर दिनु पर्दछ । ठूला दलहरूले मात्र सरकारमा रजाइ गर्ने हैन साना दलहरूको पनि सहभागी गराउनु पर्दछ भनी थे्रसहोल्डको विपक्ष बोलिरहेका छन् ।   तर देशमा निर्वाचनको घोषणा छैन, दलहरूबीच निर्वाचन सम्वन्धि एकमत छैन । एकथरी निर्वाचन गराउने अर्काेथरी निर्वाचन नगराउने पक्षमा लागिरहेको बेला निर्वाचन गराउन पक्षका दलहरूबीचको यो विवाद पनि निर्वाचन नगराउनेहरूलाई बलपास गरेको आभास हुन्छ । मंसिरमा हुने निर्वाचन पर धकेल्ने काइदाको विवाद पो बन्ने हो कि  कसो ?